1. ژل سونوگرافی (Ultrasound Gel):
- چیست؟ ژل سونوگرافی یک مایع غلیظ و چسبناک است که معمولاً بر پایه آب ساخته شده است. فاقد بو، رنگ و چربی است و به راحتی پاک میشود.
- چرا استفاده میشود؟ (کاربرد)
- حذف هوای بین پروب و پوست: مهمترین کاربرد ژل، از بین بردن لایه هوا بین پروب (دستگاه فرستنده و گیرنده امواج صوتی) و پوست بیمار است. هوا رسانای بسیار ضعیفی برای امواج صوتی است، بنابراین اگر هوایی بین پروب و پوست وجود داشته باشد، امواج صوتی به خوبی منتقل نمیشوند و تصویر سونوگرافی واضح نخواهد بود. ژل این فضای خالی را پر میکند و اطمینان میدهد که امواج صوتی به طور مؤثر به داخل بدن هدایت شده و بازتاب آنها دریافت میشود.
- روانکننده: ژل به پروب اجازه میدهد تا به راحتی روی پوست بیمار سُر بخورد و جابجا شود، که این امر معاینه را برای پزشک راحتتر و برای بیمار دلپذیرتر میکند.
- بهبود کیفیت تصویر: با انتقال بهتر امواج صوتی، ژل به ایجاد تصاویر واضحتر و دقیقتر از اندامهای داخلی کمک میکند.
- انواع:
- ژلهای استاندارد: رایجترین نوع که برای اکثر سونوگرافیهای شکمی، لگنی، داپلر و … استفاده میشود.
- ژلهای مخصوص: برای کاربردهای خاصی مانند سونوگرافی ترانسواژینال یا ترانسرکتال، ژلهای استریل و با ویسکوزیته (غلظت) متفاوت ممکن است استفاده شوند.
- ژلهای گرمشونده: در برخی مراکز، از ژلهای گرمشده استفاده میشود تا احساس ناخوشایند سرما روی پوست بیمار کاهش یابد، به خصوص در معاینات طولانی یا برای کودکان.
2. الکترودها (Electrodes):
- چیست؟ الکترودها قطعات کوچک رسانایی هستند که به پوست بیمار متصل میشوند تا سیگنالهای الکتریکی بدن را دریافت کرده و به دستگاههای پزشکی منتقل کنند.
- چرا استفاده میشود؟ (کاربرد)
- هدایت سیگنالهای الکتریکی: بدن ما مملو از فعالیتهای الکتریکی است. برای مثال، قلب با هر تپش، یک سیگنال الکتریکی تولید میکند و مغز و عضلات نیز فعالیت الکتریکی دارند. الکترودها این سیگنالهای ضعیف را از سطح پوست دریافت کرده و از طریق سیم به دستگاههایی مانند الکتروکاردیوگراف (ECG/EKG برای قلب)، الکتروانسفالوگراف (EEG برای مغز) یا الکترومیوگراف (EMG برای عضلات) منتقل میکنند.
- برقراری ارتباط: مانند ژل سونوگرافی، الکترودها نیز به عنوان واسطه عمل میکنند تا ارتباط الکتریکی بین بدن و دستگاه برقرار شود.
- انواع (بسته به کاربرد):
- الکترودهای ECG/EKG:
- نوع: معمولاً دیسکی شکل یا پد مانند هستند و از مواد رسانا (مانند نقره، کربن یا کلرید نقره) ساخته شدهاند که روی یک لایه چسبنده قرار گرفتهاند.
- چسبندگی: اغلب با یک چسب قوی طراحی شدهاند تا در طول معاینه، حتی با حرکات بیمار، در جای خود باقی بمانند.
- کاربرد: برای ثبت فعالیت الکتریکی قلب در طول نوار قلب (EKG) یا مانیتورینگ پیوسته (مانند CCU یا ICU). معمولاً چندین الکترود (معمولاً 10 عدد برای EKG کامل) در نقاط مشخصی از قفسه سینه، دستها و پاها چسبانده میشوند.
- الکترودهای EEG:
- نوع: کوچکتر و اغلب فنجانی شکل هستند و گاهی اوقات با یک خمیر مخصوص (مانند خمیر کلرید نقره) برای اطمینان از رسانایی بالا استفاده میشوند.
- کاربرد: برای ثبت فعالیت الکتریکی مغز. این الکترودها معمولاً روی پوست سر قرار میگیرند و برای اطمینان از اتصال خوب، ممکن است نیاز به تراشیدن یا آمادهسازی جزئی پوست سر باشد.
- الکترودهای EMG:
- نوع: میتوانند سوزنی (که مستقیماً وارد عضله میشوند) یا سطحی (مانند الکترودهای ECG) باشند.
- کاربرد: برای ارزیابی فعالیت الکتریکی عضلات، چه در حالت استراحت و چه هنگام انقباض.
نکته مشترک:
هم ژل سونوگرافی و هم الکترودها، برای ایجاد یک “کانال” ارتباطی مناسب بین بدن و دستگاه طراحی شدهاند. اولی برای امواج صوتی و دومی برای سیگنالهای الکتریکی.
ثبت نظر