بوتاکس (Botox) چیه؟
بوتاکس در واقع نام تجاری یک دارو هستش که از سم بوتولینوم نوع A (Botulinum Toxin Type A) ساخته شده. حالا قبل از اینکه بترسی، بگم که این سم در دوزهای بسیار کم و کنترلشده، برای مقاصد درمانی و زیبایی استفاده میشه و کاملاً ایمنه، به شرطی که توسط پزشک متخصص و آموزشدیده تزریق بشه.
کارکرد اصلی بوتاکس چیه؟
بوتاکس یک نوروتوکسین (Neurotoxin) هست. یعنی چی؟ یعنی روی سیستم عصبی تاثیر میذاره. وقتی بوتاکس به یک عضله تزریق میشه، به طور موقت سیگنالهای عصبی رو که باعث انقباض اون عضله میشن، مسدود میکنه. نتیجه این مسدود شدن اینه که:
- عضله شل میشه و نمیتونه منقبض بشه.
- خطوط و چروکهایی که به دلیل حرکت مکرر اون عضله (مثل اخم کردن یا خندیدن) ایجاد شده بودن، صاف میشن یا شدتشون کاهش پیدا میکنه.
بوتاکس برخلاف فیلرهای پوستی (مثل رووفیل که قبلاً صحبت کردیم) که حجم میدهند و گودیها رو پر میکنند، چین و چروکهای دینامیک (Dynamic Wrinkles) رو هدف قرار میده. چین و چروکهای دینامیک، چروکهایی هستن که وقتی حالتهای صورتمون رو تغییر میدیم (مثلاً وقتی میخندیم یا اخم میکنیم) ظاهر میشن.
کاربردهای بوتاکس:
بوتاکس کاربردهای خیلی متنوعی داره، هم در زمینه زیبایی و هم درمانی:
الف) کاربردهای زیبایی (که بیشتر به خاطرشون معروفه):
- رفع خطوط اخم (Glabellar Lines): خطوط عمودی بین ابروها که وقتی اخم میکنیم، ایجاد میشن. این یکی از پرطرفدارترین کاربردهای بوتاکسه.
- رفع خطوط پیشانی (Forehead Lines): خطوط افقی روی پیشانی که وقتی ابروها رو بالا میندازیم، ظاهر میشن.
- رفع خطوط پنجه کلاغی (Crow’s Feet): خطوط ریز و چین و چروکهایی که کنار چشمها، موقع خندیدن ایجاد میشن.
- لیفت ابرو (Eyebrow Lift): با تزریق بوتاکس در نقاط خاص، میشه کمی ابروها رو بالا کشید و چشمها رو بازتر و جوانتر نشون داد.
- کاهش خطوط اسموکر (Smoker’s Lines): خطوط ریز عمودی دور لبها.
- رفع خطوط گردن (Neck Bands / Platysmal Bands): خطوط عمودی که روی گردن ظاهر میشن.
- کاهش خطوط چانه (Chin Dimpling): چروکهای شبیه به پوست پرتقال روی چانه.
- زاویهسازی فک (Masseter Botox): با تزریق بوتاکس به عضله ماستر (عضله جونده کنار فک)، میشه اندازه این عضله رو کاهش داد و به فک ظاهری V-شکل و باریکتر داد. این کار برای افرادی که دندان قروچه هم دارن، مفیده.
ب) کاربردهای درمانی:
- تعریق بیش از حد (Hyperhidrosis): یکی از مهمترین و موثرترین کاربردهای درمانی بوتاکس، درمان تعریق بیش از حد در زیر بغل، کف دست و پا هست. با تزریق بوتاکس، سیگنالهای عصبی که باعث تحریک غدد عرق میشن، مسدود میشن.
- میگرن مزمن (Chronic Migraine): برای افرادی که از میگرنهای شدید و مکرر رنج میبرن، تزریق بوتاکس در نقاط خاصی از سر و گردن میتونه به کاهش تعداد و شدت حملات میگرن کمک کنه.
- اسپاسم عضلانی (Muscle Spasms): برای درمان اسپاسمهای غیرارادی عضلانی در بیماریهایی مثل دیستونی (Dystonia) یا بلفارواسپاسم (Blepharospasm – اسپاسم پلک).
- مثانه بیشفعال (Overactive Bladder): در برخی موارد، برای کنترل مثانه بیشفعال استفاده میشه.
- لوچی چشم (Strabismus): برای اصلاح لوچی چشم در برخی بیماران.
بوتاکس در کجاها تزریق میشود؟ (محلهای تزریق اصلی برای زیبایی)
همونطور که گفته شد، بوتاکس به طور مستقیم به عضلهای که میخواهیم حرکتش محدود بشه، تزریق میشه. نقاط اصلی تزریق برای زیبایی معمولاً شامل:
- بین دو ابرو: برای خطوط اخم.
- پیشانی: برای خطوط افقی پیشانی.
- کنار چشمها: برای خطوط پنجه کلاغی.
- عضلات اطراف دهان: برای خطوط اسموکر (با احتیاط زیاد).
- عضلات پلاتیسما (Platysma) در گردن: برای نوارهای گردنی.
- عضله ماستر (Masseter) در ناحیه فک: برای زاویهسازی فک و درمان دندان قروچه.
- ابروها: برای لیفت ابرو.
نکات مهم در مورد بوتاکس:
- مدت اثر: اثر بوتاکس معمولاً 3 تا 6 ماه باقی میمونه و بعد از این مدت، عضلات به تدریج به حالت اول برمیگردن و نیاز به تزریق مجدد هست.
- شروع اثر: اثر بوتاکس بلافاصله ظاهر نمیشه. معمولاً 3 تا 7 روز طول میکشه تا اثر کاملش رو نشون بده و نتیجه نهایی بعد از حدود 2 هفته مشخص میشه.
- ایمنی: بوتاکس در صورت تزریق توسط پزشک متخصص و در دوز مناسب، بسیار ایمن و کمعوارضه.
- عوارض جانبی: عوارض جانبی معمولاً خفیف و موقتی هستن و شامل کبودی، قرمزی، تورم در محل تزریق یا سردرد میشن. در موارد نادر و تزریق نادرست، ممکنه افتادگی پلک یا ابرو هم رخ بده که موقتی هستش.
- چه کسی تزریق کنه؟ تأکید میکنم که تزریق بوتاکس حتماً باید توسط پزشک متخصص و آموزشدیده (مثل متخصص پوست، جراح پلاستیک یا پزشک عمومی با دورههای تخصصی زیبایی) انجام بشه تا هم نتایج طبیعی و خوبی داشته باشید و هم از عوارض احتمالی جلوگیری بشه.
بوتاکس یک روش فوقالعاده برای جوانسازی و درمان برخی مشکلات پزشکیه که میتونه اعتماد به نفس رو افزایش بده. فقط کافیه درست و توسط متخصص انجام بشه.
ثبت نظر